Waarom communicatie een traineeshipcultuur nodig heeft

Wie rechten studeert weet vaak al: via een traineeship kan ik bij een kantoor instromen. Voor economen, consultants of ICT’ers is dat net zo vanzelfsprekend: de overheid en het bedrijfsleven hebben er talloze programma’s voor ingericht. Traineeships zijn daar een gebruikelijk startpunt. Voor organisaties een manier om jong vaktalent te boeien, te vormen en aan zich te binden. Voor starters een kans om hun eerste stappen in het vak te zetten met wat extra begeleiding en ruimte voor persoonlijke ontwikkeling.

In communicatie ligt dat anders. Er zijn wel initiatieven – zoals de Starterspool Communicatie bij het Rijk (inmiddels ‘on hold’) en enkele programma’s van detacheringsbureaus – maar ze zijn schaars en niet structureel verankerd in de cultuur van onze beroepsgroep. Afgestudeerde communicatiestudenten kunnen best instromen in bredere traineeships, maar écht vakgerichte programma’s zijn er veel te weinig.

We laten kansen liggen

Daarmee laten we als vakgebied kansen liggen. We zien het om ons heen: de arbeidsmarkt vergrijst, dat geldt ook voor communicatie. Tegelijkertijd vragen vacatures voor ‘junior-functies’ nog steeds om ervaring die starters onmogelijk kunnen hebben. Is het niet vreemd dat we het opleiden overlaten aan hogescholen en universiteiten, maar zelf niet het stokje overnemen om starters in de praktijk verder te vormen?

Esther Durenkamp, oud-voorzitter van Young Logeion, herkent dit. ‘Starten in een eerste baan is best spannend na zo’n brede communicatieopleiding waarmee je alle kanten op kunt. Want wat wordt er van je verwacht? Ik mocht de socials doen. Punt. Was ik dáárvoor opgeleid? Goede begeleiding kreeg ik niet. En ik was niet de enige met deze ervaring. Best logisch dus, dat mensen dan liever een andere weg inslaan. En dat is zonde.’

Kan het niet anders?

We hoeven starters toch niet in het diepe te gooien? Laten we ze helpen groeien. Laten we ze wél aannemen en wél goed begeleiden. Want we hebben instroom, verjonging en vernieuwing hard nodig. Dat gaat niet vanzelf; daar moeten we moeite voor doen.

We horen vaak dezelfde bezwaren. Teams hebben geen capaciteit, begeleiding kost te veel tijd, de werkdruk is hoog. En ja, het voelt veiliger om iemand aan te nemen die het allemaal al eens gedaan heeft. Maar er speelt meer. In communicatieteams verliezen langetermijnthema’s zoals generatieplanning – zorgen voor een gezonde mix van ervaren krachten en nieuwe aanwas – en talentontwikkeling het vaak van de dagelijkse hectiek. Stilstaan bij de toekomst lukt daardoor nauwelijks.

Stilstaan om vooruit te komen

Toch is juist dat stilstaan nodig om vooruit te komen. Nieuwe aanwas is essentieel om ons vak vooruit te helpen en onze rol in de organisatie te versterken. Het helpt ons meebewegen met de taal, toon en techniek van morgen. Bovendien draagt pluriformiteit van een team bij aan inclusieve communicatie. Verschillende generaties en ervaringsniveaus zien andere perspectieven, stellen andere vragen, signaleren gevoeligheden en begrijpen beter hoe boodschappen landen bij uiteenlopende doelgroepen. Daarmee verklein je blinde vlekken en maak je je communicatie geloofwaardiger en effectiever.

Daarom zijn trainees zo belangrijk voor ons vak: ze brengen vandaag die vernieuwing mee, maar krijgen daarbij de begeleiding die nodig is om morgen het verschil te maken.

Samen aan zet

Als beroepsgroep hoeven we ons niet af te vragen of we behoefte hebben aan verjonging. De vraag is hoe we dat structureel gaan organiseren. Andere sectoren laten zien dat het kan. We kunnen afkijken. Het vraagt samenwerking tussen organisaties, opleidingen en beroepsvereniging. En het vraagt een andere blik op talentontwikkeling: niet alleen vandaag productief willen zijn, maar investeren in mensen die morgen het verschil maken.

Wijzelf willen laten zien dat het kan werken, maar daarmee verandert de cultuur nog niet. De echte uitdaging ligt bij ons allemaal: hoe maken we het traineeship een vanzelfsprekend onderdeel van communicatie? Het is tijd dat we dit gesprek voeren.

------

Over de auteurs
Casper Berkhout en Annemieke Herberigs zijn oprichters van Waar Pit in Zit: een traineeprogramma voor net afgestudeerd communicatietalent onder (bege)leiding van doorgewinterde communicatieprofessionals.