Zorgcommunicatie: aan de slag met gezondheidsvaardigheden – wat nemen we mee terug naar onze eigen setting?
Lage gezondheidsvaardigheden en laaggeletterdheid. Begrippen die je steeds vaker hoort binnen de gezondheidszorg. Maar wat betekenen ze en hoe herken je signalen om vervolgens je communicatie aan te passen? Tijdens de Logeion vakimpuls ‘aan de slag met gezondheidsvaardigheden’ van afgelopen 25 november, gaf Dr. Gudule Boland van Pharos ons uitleg en tips waar je als communicatieprofessional en zorgverlener direct mee aan de slag kunt gaan.
Een overzicht van de lessen die we geleerd hebben:
- Er is sprake van laaggeletterdheid als iemand zoveel moeite heeft met lezen en schrijven dat hij niet goed kan functioneren in het dagelijks leven. Dit betreffen 2,5 miljoen Nederlanders, waarvan ruim de helft autochtoon Nederlander is en 60% een baan heeft.
- Gezondheidsvaardigheden zijn vaardigheden om informatie over gezondheid te vinden, begrijpen en toe te passen bij het nemen van gezondheid gerelateerde beslissingen. Een deel van de mensen met beperkte gezondheidsvaardigheden is laaggeletterd. 29% van de Nederlandse bevolking heeft beperkte gezondheidsvaardigheden.
- Lage gezondheidsvaardigheden en laaggeletterdheid hebben grote gevolgen voor iemands gezondheid. Er is vaker sprake van een ongezondere leefstijl, meer medicijngebruik, meer armoede, schulden en stress. Er is vaker sprake van (chronische) aandoeningen en slechtere uitkomsten van zorg.
- Er zijn veel praktische tools om laaggeletterdheid te herkennen en te communiceren op maat, zoals de checklist: Herkennen laaggeletterdheid. Er rust een taboe op het onderwerp, probeer daarom het onderwerp te normaliseren en pas je communicatie op maat aan. Gebruik bijvoorbeeld de terugvraagmethode om helder te krijgen of jij het duidelijk hebt uitgelegd en iemand het begrepen heeft.
- Visualiseren van informatie. Dit betekent niet alleen: gebruik meer beelden en plaatjes, maar gebruik beelden die juist ondersteunend werken: die de tekst verduidelijken en goed duiden wat iets betekent. Anders leidt het alleen maar af.
- B1 leesniveau is voor de meerderheid van de Nederlanders prettig leesbaar. Ook voor hoogopgeleiden. Dus pas je teksten aan. Ook hiervoor zijn diverse instrumenten beschikbaar bij Pharos, zoals het Voorlichtingsmateriaal Beoordelingsinstrument.
- Digitale toepassingen in de gezondheidszorg zorgen vaak voor problemen. We moeten bedacht zijn op hoe we patiëntportalen makkelijk toegankelijk kunnen maken en houden voor de doelgroep. Er worden regelmatig termen gebruikt die voor veel mensen onbegrijpelijk zijn. De grote onbegrijpelijke e-Health quiz maakte dit pijnlijk duidelijk aan ons en is een mooi bewustwordingsinstrument.
Ik vond het een waardevolle vakimpuls, waarin naast praktische tools ook een mooie einddiscussie zorgden voor veel kennisdeling. Niet aanwezig kunnen zijn? Je kunt de sessie terugkijken door een bericht te sturen aan info@logeion.nl. Je ontvangt dan een link naar de opname.