Anne en Chiel, oftewel: de eerste leermeesters (1978)
Hun namen duiken nog geregeld op. De een overleed in 2002, de ander laat op hoge leeftijd nog maar spaarzaam zijn warme licht schijnen over de essentie van ons vak. De een staat voor de overheidscommunicatie, de ander voor PR. Tegenpolen? Tegendelen! Die iets voor elkaar kregen.
Chiel Galjaard (1921 – 2002) en Anne van der Meiden (1929 - 2021) zetten in 1978 de eerste HEAO Communicatie op in Eindhoven. Markante mannen maakten school. Chiel, het ongeduldige hoofd Voorlichting van de gemeente Den Haag, die in 1968 de Vereniging Voor Voorlichtingsambtenaren bij publiekrechtelijke organen (VVA later VVO) opzette.
Hij was initiator en docent van de opleidingen voor voorlichters waarvan hij de organisatie en begeleiding onderbracht bij SRM. Anne werkte als wetenschappelijk hoofdmedewerker massacommunicatie bij de Universiteit van Utrecht toen hij daar in 1978 werd benoemd tot bijzonder hoogleraar public relations namens het NGPR, een voorloper van Logeion. Titel van zijn oratie: ‘Wat zullen de mensen ervan zeggen?’ De theoIoog en communicatiewetenschapper trok volle zalen in de Pniëlkerk in Utrecht over profiel & professie. Muisstil was de zaal tijdens het Logeion-congres in 2016 toen hij opriep moed te tonen. Moed om bijvoorbeeld ‘ik weet het niet’ te durven zeggen.
Wat beide communicatievorsers bond was een krachtig besef van de noodzaak van Ons Mooie Vak, zoals Chiel het noemde (en studiedagen waren bedoeld voor Ons Eigen Leed). Behoedzame omgang met macht was het thema, van de man wiens herinnering sinds 1982 met de Galjaardprijs levend wordt gehouden. Zoals ook Anne moreel bewustzijn bleef agenderen: invloed, waarheid en loyaliteit tekenden ons vak. Inmiddels vinden we hbo-opleidingen en universitaire opleidingen communicatie door het hele land. Zonder mensen als Eric Denig en Henk van der Hilst kenden we geen PR-onderwijs, die uiteindelijk tot beroepsniveauprofielen en certificering leidden. En natuurlijk, opleiden voor wederzijds begrip startte al veel eerder, als specialisatie in de journalistiek. In 1948 organiseerde het Katholiek Instituut voor de Journalistiek in Nijmegen al een cursus voorlichting.
In het jaar dat de beroepsorganisatie 75 jaar bestaat, stelt Logeion een Canon van de Communicatie samen, een lijst cruciale gebeurtenissen die het vak maakten tot wat het nu is. De canon zal gestaag groeien op logeion.nl. In elke editie van C belichten we een van de onderwerpen. Heb jij een goede suggestie? Mail naar info@logeion.nl en bouw mee aan de canon van ons vak!
Auteurs Sander Grip en Guido Rijnja