5 tips voor communicatieprofessionals in 2024

#1 Bijdragen aan vertrouwen

Onze belangrijkste opdracht in 2024 is bijdragen aan herstel van vertrouwen. Van onze directe contactgroepen en van de samenleving als geheel. Hoe we dat kunnen doen? Door ervoor te zorgen dat alle communicatie vanuit onze organisatie uitnodigend en begrijpelijk is. Dat we er allemaal blijk van geven dat we niet (alleen) voor ons eigen gewin gaan, maar echt rekening houden met de belangen en behoeften van onze stakeholders. Door ervoor te zorgen dat we niet alleen zenden maar ook luisteren en het gesprek aan willen gaan. Wij zijn degenen die de organisatie hierover kunnen adviseren en medewerkers helpen om op een vertrouwenwekkende manier te communiceren. 

#2 Strategisch werken

Even belangrijk is het dat we strategisch werken. Dat wil zeggen dat we altijd nadenken wat in deze ene situatie zinvol is om te doen. Dat betekent nadenken over waarop je de focus legt, waarom je daarvoor kiest, wat je hoe kunt realiseren met communicatie, wie en wat je daarvoor nodig hebt en hoe je de accountability voor je ziet. Dáárvoor maak je een strategie. Soms een hele uitgebreide, soms alleen een strategietje in je hoofd. Strategie is een kwestie van harde feiten en cijfers, maar evengoed van aanvoelen en aandurven. En net zo goed van bijstellen als de omstandigheden veranderen of wat je had bedacht toch niet oplevert wat je ervan verwacht. Je voelsprieten moeten dan ook altijd aanstaan.

Wil je nog meer tips om strategisch te werk te gaan? Lees dan eens het artikel 'Strategisch werken: hoe doe je dat eigenlijk?' waarin Betteke je onder andere bijpraat over haar meest recente boek 'Strategisch Communicatieframe II'

#3 Het ecosysteem van zinvolle communicatie

Strategisch werken gaat over hoe je de meeste waarde creëert. Maar voor wie doe je dat? Natuurlijk voor je opdrachtgever. Jouw strategie moet een directe link hebben met diens strategie. Het eerste wat je dus doet bij een nieuwe opdracht is vragen naar de bovenliggende, grotere strategie. En als die er (nog) niet is, vraag je door wat je opdrachtgever zelf voor elkaar wil krijgen of waar die van wakker ligt. De kern van goed communicatiemanagement is dat je bijdraagt aan het oplossen van organisatieproblemen door te helpen goede contacten op te bouwen en te onderhouden. Maar daarmee ben je er niet. Je zult ook rekening moeten houden met de (on)mogelijkheden in de eigen organisatie en – last but not least - met de behoeften van je contactgroepen en de samenleving als geheel. Ik noem dat het ecosysteem van zinvolle communicatie. Al die verschillende belangen en behoeften moet je zien te matchen met elkaar. Dat is pas echt een strategische bijdrage!

#4 Digitalisering en automatisering

Beginnen we net te wennen aan de digitalisering, staat AI (kunstmatige intelligentie) voor de deur. Dat gaat het vakgebied pas echt veranderen. Het wordt makkelijker om te monitoren wat er speelt en te testen of je effectief bezig bent. Het wordt makkelijker om te brainstormen en om op nieuwe ideeën te komen. Het wordt makkelijker om tekst of beeld te produceren. Straks kan iedereen in de organisatie dat eindelijk echt zelf. Dat gaat heel veel tijd schelen. Die je dan overhebt om meer strategisch te werken. Al staat of valt de output van AI met de kwaliteit van de vragen die je eraan stelt. En dat kost tijd. Maar het wordt lastiger om zin van onzin en fake van echt te onderscheiden. Men zegt wel dat AI goed is voor de ‘koude’ communicatie, de routinematige kant van ons vak. Maar als het er echt op aan komt en er ‘warme’ communicatie nodig is, dan hebben we een mens nodig. Die kan conceptueel en creatief denken en meebewegen met de ander. Dat kan AI (voorlopig) beslist niet.

#5 Communicatie doet er toe

Zonder communicatie staat alles stil en slechte communicatie leidt tot slechte beslissingen die leiden tot slechte communicatie. Communicatie doet er dus toe. En als je wilt dat mensen anders naar jouw organisatie kijken of zich anders gedragen, vraag je dan af of en hoe de stijl van communiceren daaraan kan bijdragen. De Global Alliance (dat is de wereldwijde vereniging van nationale beroepsverenigingen, zoals onze Logeion) ontwikkelde recent een standaard voor ‘responsible communication’. Die standaard is bedoeld als onderdeel van de Sustainable Development Goals van de Verenigde Naties. Volgens de Global Alliance zit verantwoordelijke communicatie vooral in constructief ingestoken en inclusieve communicatie; in respect tonen voor pluriformiteit in de meningsvorming; in de dialoog als belangrijkste gespreksvorm; in onderbouwing met feiten; in ondubbelzinnige ondersteuning van degelijke journalistiek en van vrijheid van meningsvorming en pers; in vechten tégen propaganda en fake news. En ik voeg daar graag aan toe: tegen ego-communicatie, op-de-borst-klopperij. Daar prikt iedereen doorheen en dat draagt niet bij aan herstel van vertrouwen, onze belangrijkste opdracht voor het komende jaar.

Tot slot. Ik maak vaak mee dat communicatieprofessionals de zorgen van de hele organisatie op hun schouders willen nemen. Daarmee ga je al gauw op andermans stoel zitten en je kunt het ook niet waarmaken. Bewaak dus de grenzen van je vakgebied. Waar ben je wel van en waarvan niet? En hoe ben je daar dan van? Dat blijft een nijpende kwestie in ons vakgebied. Die vragen kun je niet in je eentje oplossen, dat moeten we doen met elkaar. Zoek je collega’s dus op!

Betteke van Ruler, erelid van Logeion

Leer strategisch te werk te gaan met behulp van Betteke's meeneemboekje 'Strategisch Communicatieframe II'

Wanneer jij jezelf nu aansluit bij Logeion profiteer je niet alleen van vele ledenvoordelen, maar ontvang je ook nog eens het handige boekje 'Strategisch Communicatieframe II' met een bericht van Betteke cadeau! Ga met dit boekje aan de slag met de organisatie- en projectdoelstellingen die je voor ogen hebt. En wellicht ook wel die van jezelf.

Lees meer over deze tijdelijke actie en profiteer!