Op zoek naar dat ene zinnetje dat resoneert
De verkiezingen zijn achter de rug en een nieuw kabinet wordt gevormd, welke keuzes gaat de coalitie maken? Hoe zorg je ervoor dat het belang van jouw organisatie onderdeel wordt van het regeringsbeleid? Welke fases zijn daarin te onderscheiden en hoe realistisch is het dat het daadwerkelijk lukt? Vragen voor Peter ter Horst, die als managing partner van Hague Corporate Affairs de belangen van zijn cliënten vertegenwoordigt in Den Haag, Brussel en Parijs.
Hoe kom je in het regeerakkoord?
“Je komt alleen in het regeerakkoord als je helpt om een politiek probleem op te lossen. Je moet heel goed de standpunten kennen, weten wat de grote issues zijn en de brug kunnen slaan naar politieke en maatschappelijke wensen. Welk zinnetje wil je het liefst in het regeerakkoord hebben staan? Check of die zin resoneert bij de politieke partijen waarvan je inschat dat die een coalitie vormen. Een regeerakkoord zet wissels om en geeft richting voor de komende vier jaar. De meeste politieke partijen zitten niet te wachten op al die zinnetjes, maar ben je onderdeel van de oplossing voor een belangrijk issue, dan kun je best succes hebben.”
Hoe belangrijk is je netwerk?
“De wereld van lobbybureaus is veranderd door al die nieuwe partijen. We zijn relaties, netwerken aan het opbouwen. Je moet die nieuwe partij leren kennen. Dat is lastig, want je weet niet wie de woordvoerders zijn en wie er in de formatieteams komen. Er is een grote informatiebehoefte bij die partijen. Daar kunnen we helpen. We zijn nou eenmaal informatiemakelaars en brengen argumenten naar de politiek. We bieden informatie aan en ze moeten zo snel mogelijk inzien dat we niet eng zijn. Dat doe je door hoogwaardige informatie te delen in alle openheid.”
En richting de formatie?
“Vaak geldt dat het lopend beleid doorgaat, je let vooral op of er geen stokken in het wiel worden gestoken. Soms is er gelegenheid om zaken te agenderen. Dan vraag je aan de formatieteams om naar jouw informatie te kijken, omdat je een oplossing voor een probleem aandraagt. Politici en ambtenaren hebben behoefte aan feitelijke informatie uit de praktijk. Den Haag is een argumentenfabriek en je moet met de beste argumenten op het beste moment bij de juiste mensen terechtkomen. En je verhaal moet kloppen.”
Brief aan de informateur. Doen of niet doen?
“Dat doe je vooral omdat je in de eigen organisatie laat zien dat je ermee bezig bent en het dwingt je ook om je eigen standpunten en doelstellingen scherp te formuleren. Een organisatie als VNO-NCW wordt niet genegeerd, maar verreweg de meeste anderen wel. Er gaan zakken vol position papers naar de informateur. Die leest hij of zij niet.”
Hoe belangrijk zijn de beleidsmedewerkers?
“Beleidsmedewerkers zijn de stabiele factoren bij de fracties. Zij zijn écht deskundig. Je drinkt er eens een kopje koffie mee. Of je biedt aan dat je informatie hebt over een bepaald onderwerp. Tijdens het (in)formatieproces zit iedereen opgesloten. Dan kun je weinig meer, dus je moet van tevoren inschatten wie er in de formatieteams komen. Die worden weer gevoed door expertiseteams. Het heeft zin om daar vooraf mee te praten om te kijken of er ruimte is om je punt in te brengen. Ook is er in formatietijd behoefte aan feitelijke onderbouwing van standpunten, dus wees dan ook gewoon beschikbaar. Als je wordt gezien als partij die goede informatie brengt, gebaseerd op de feiten dan word je gevraagd. Je bent gewoon een onderdeel van de democratische besluitvorming en helpt met informatieverstrekking. Met open vizier: je zegt altijd voor wie je werkt.”
Wat is de rol van ambtenaren?
“Ambtenaren schrijven fiches, dat zijn korte notities over beleidsonderwerpen met mogelijke oplossingsrichtingen, voor het formatieproces. Handig als je weet wie die ambtenaren zijn. Je kunt ook kijken in de rapporten die Financiën heeft gemaakt over andere beleidsterreinen waar mogelijke bezuinigingen zitten. Daar zit munitie in voor de formatieonderhandeling. Het is nuttig om met de ambtenaar te spreken die bezig is met een onderwerp waar jij je ook op richt.”
Is er nog ruimte voor beïnvloeding als de regeringsverklaring er ligt?
“De regeringsverklaring is onderwerp van het eerste debat van het nieuwe kabinet in de Tweede Kamer. Daar zijn weinig beïnvloedingsmogelijkheden, want er wordt niet meteen gemorreld aan een coalitieakkoord. Hooguit via een sympathieke motie van de oppositie. Daarvan kan de coalitie denken: als we die wat geven dan steunen ze misschien ons beleid in de Eerste Kamer of op andere punten.”
Klaar?
“Nee, nu komt het allesbepalende wat er niet in het akkoord is geregeld: events. Heb je alles uitgetekend, breekt er ineens een oorlog of een pandemie uit. Dan is het opletten. Je moet goed in de gaten houden wat er aan het verschuiven is door ontwikkelingen, tegenvallers en onverwachte politieke ontwikkelingen.”
De Europese verkiezingen komen er ook aan. Zijn daar nog mogelijkheden?
“Ja, maar dat is vele malen complexer. Daar kun je een nieuw artikel aan wijden.”
Vakblad C
Dit artikel is ook gepubliceerd in C: hét communicatiemagazine van Nederland met de laatste trends en actualiteiten, inhoudelijke rapportages, spraakmakende projecten en diepte-interviews met communicatieprofessionals. Leden van Logeion ontvangen het vakblad acht keer per jaar gratis op de mat, maar ook wanneer je niet aangesloten bent bij de beroepsorganisatie kun jij je abonneren op dit full colour blad vol vakkennis.