Blog van de voorzitter: 'Zonder goede overheidscommunicatie kan een democratie niet functioneren'
Is het een goed idee om een toezichthouder voor overheidscommunicatie in het leven te roepen? Dat is wat Jacques Wallage, oud-bestuurder met grote belangstelling voor communicatie, vroeg aan de bezoekers van de Galjaarddag, het nationale praktijkcongres voor publiekscommunicatie. Om onmiddellijk zelf het antwoord te geven: Ja.
Ik ben het met hem eens. Inwoners van Nederland moeten erop kunnen vertrouwen dat communicatie vanuit en met de overheid aan een bepaalde kwaliteit voldoet, dat er een betrouwbare overheid is die feitelijk juist communiceert. Sterker nog, het is bijna een recht op zodanige communicatie vanuit de overheid dat je je rol als staatsburger op een goede manier kunt invullen. Dat betekent actieve openbaarmaking, voldoende en feitelijk juiste informatie, die op een begrijpelijke, tijdige en passende manier wordt gecommuniceerd. Zonder goede overheidscommunicatie kan een democratie niet functioneren.
Communicatieadviseurs zijn zelf verantwoordelijk voor de kwaliteit van hun werk. Maar zij zijn in dienst van de overheid, niet in dienst van een bewindspersoon of een partij. Wallage signaleert dat door de hectiek van het werk, communicatieprofessionals soms het beschermen van een minister belangrijker vinden dan de feitelijkheid van de communicatie. Zo lopen bijvoorbeeld bij maatschappelijke discussies, politieke communicatie en feitelijke overheidscommunicatie nog wel eens door elkaar.
Een onafhankelijke “waakhond”, rapporterend aan de Tweede Kamer, kan daarbij helpen. Nog beter zou het zijn als deze ook een adviserende rol krijgt, meer een sparringpartner dan de wat striktere toezichthouder.
Die moet dan wel onafhankelijk en gezaghebbend zijn, om met de juiste afstand van de overheid die communicatie te kunnen beoordelen, en met impact te kunnen reageren. Met een papieren tijger schiet de overheidscommunicatie en dus de burger uiteindelijk niets op.
Dit balletje ligt nu bij ons, als mensen uit het vak, om hier eens goed over na te denken en het met elkaar te hebben over hoe we tot iets concreets kunnen komen.