De kracht van design bij verandering en communicatie

Voor de gelegenheid hadden Fontys Hogeschool Communicatie in Eindhoven en Logeion (de Nederlandse beroepsorganisatie voor communicatieprofessionals) de handen ineengeslagen. Ze schotelden de aanwezigen een interessant programma voor met als thema de veranderende rol van design in de samenleving. Waar het vroeger vooral ging om ‘pretty’, wordt design vandaag de dag steeds meer ingezet vanuit een maatschappelijk oogpunt. Hoe kun je met een doordacht concept naar nieuwe, relevante oplossingen werken die een positieve impact hebben op organisaties, producten of diensten?

Thought Leadership
De aanwezigen werden welkom geheten door Mignon van Halderen, lector Thought Leadership aan Fontys Hogeschool Communicatie in Eindhoven. Ze is deskundig op het gebied van thought leaders, organisaties die geloven in vernieuwing en verbetering en die met hun nieuwe zienswijzen bestaande, vaak ingesleten opvattingen (paradigma’s) in de economie of samenleving weten te kantelen. Steeds vaker gebeurt dat door de inzet van design (thinking).

‘Als je als organisatie baanbrekend wil zijn, thought leadership wil uitdragen, moet je paradigma’s doorbreken, op een andere manier durven denken. Dat is heel lastig’, geeft ze direct toe. ‘Toch zijn het juist deze andersdenkenden die ons verder brengen.’ Volgens de lector wordt steeds vaker design (thinking) ingezet om veranderingen op gang te brengen. ‘Vervolgens ligt er een belangrijke taak voor ons als communicatieprofessionals om betekenis te geven aan die boodschap.’

Kunst en design?
Om de zaal op te warmen had Mignon een vingeroefening voorbereid. Ze toonde verschillende werken van kunstenaars/designers die op de DDW (hebben ge)staan. De opdracht: gaat het om kunst of design? En dat bleek niet mee te vallen. Mignon: ‘We zien dat die twee werelden steeds meer naar elkaar toegroeien. Design is van oudsher wat meer functioneel en kunst zet meer aan tot nadenken. Maar de twee zijn steeds meer met elkaar verweven. En juist op dat snijvlak gebeurt iets interessants. Daar ontstaan de mogelijkheden om een verandering op gang te brengen.’

Als voorbeeld haalde ze Dave Hakkens aan, de oud-student van de Design Academy in Eindhoven. Hij is een aantal jaar geleden doorgebroken met het concept Phoneblocks, een modulaire telefoon. Maar minstens zoveel aandacht kreeg hij met zijn project Precious Plastic. ‘Dave heeft onlangs een machine ontwikkeld die het mogelijk maakt om zelf plastic de recyclen. De bouwtekeningen heeft hij op internet gezet zodat iedereen er gebruik van kan maken. Inmiddels zijn er wereldwijd al tientallen machines in elkaar geknutseld. Precious Plastic is een mooi voorbeeld van hoe design thinking ingezet kan worden om bewustwording te creëren en een beweging op gang te brengen.’

Zelf op onderzoek uit
Mignon daagde de zaal vervolgens uit om zelf de DDW op te gaan en te ervaren hoe design je op andere gedachtes kan brengen. Ze reikte de aanwezigen een model aan dat ze onlangs heeft (door)ontwikkeld dat aantoont dat er meerdere ervaringen mogelijk zijn met design die je in beweging kunnen brengen. Een aantal studenten van de Fontys opleiding Communicatie in Eindhoven gaf het goede voorbeeld. Zij waren eerder al de DDW op geweest om zich te laten inspireren door baanbrekende ideeën van kunstenaars/designers. Ze presenteerden op welke wijze deze visie (novel point of view) toegepast kan worden in een andere context/vraagstuk. ‘Nu is het aan jullie.’

Aan het eind van de middag kwamen de aanwezigen vol inspiratie terug naar de Apparatenfabriek. Mignon hoopt dat de inspiratiemiddag de aanwezigen heeft aangezet om na te denken over andere manieren van communicatie. ‘Dus de volgende keer geen PowerPointpresentatie of een speech van een CEO, maar een kunstenaar, een kunstwerk of creatief idee dat organisaties in beweging brengt.’

De komende jaren bepaalt het thema TEC for Society grotendeels de koers van het onderzoek en onderwijs binnen Fontys. In het licht van TEC for Society (Technology, Entrepreneurship en Creativity) gaat Mignon de komende maanden verder onderzoek doen naar de kracht van design bij verandering en communicatie. ‘We gaan op zoek naar best practices. Voorbeelden die meer inzicht bieden in hoe en waarom design en/of kunst verandering en vernieuwing kunnen stimuleren. Hopelijk kunnen we zo als Fontys Hogescholen laten zien dat we ook zelf een rol vervullen in die veranderende samenleving. Dat we vooruitstrevend zijn, inspireren, dan wel thought leading zijn.’