Logo Zoeken

Column C#5: Borstvervanging

12 juli 2013Noelle Aarts

Actrice Angelina Jolie heeft haar borsten laten amputeren: ze is draagster van een erfelijk gen waarmee ze grote kans heeft op borstkanker. Direct na deze bekendmaking passeerden duizenden tweets de revue met woorden als rolmodel, bewondering, moedig en respect. Ook Nederlandse vrouwen met een dergelijk gen voelden zich gesteund en kwamen dat dezelfde dag nog vertellen in praatprogramma’s op radio en televisie.

Lognw_Noelle-Aarts-2013.jpg

De bekendmaking van Angelina, meermalen uitgeroepen tot mooiste vrouw ter wereld, is een doorbreking van taboes op kanker en amputatie: mensen met kanker geven ons een ongemakkelijk gevoel en vrouwen met geamputeerde borsten kunnen nooit meer sexy en vrouwelijk zijn. Dat laatste heeft te maken met onze intuïtieve voorstelling van geamputeerde borsten. Die klopt allang niet meer, zo lees ik nu in de krant.

Angelina heeft een huid- en tepelbesparende borstverwijdering ondergaan, waarna protheses ingebracht worden. Het resultaat doet eigenlijk niet onder voor een normale borstcorrectie die binnen de wereld van glamour en entertainment eerder regel is dan uitzondering. In sommige landen werkt een cosmetische borstvergroting zelfs statusverhogend: vrouwen laten zo zien dat ze vermogend zijn. La gente fea son la gente pobre (lelijke mensen zijn arme mensen) hoorde ik een Venezolaanse schone zeggen die op het toilet van een uitgaansgelegenheid in Caracas met trots haar enorme, pas verbouwde borsten toonde.

Het resultaat van goed nieuws (cosmetische borstcorrectie) en slecht nieuws (borstamputatie vanwege kanker) ligt dan dicht bij elkaar, omstandigheden en beeldvorming zijn heel anders. Aan dat laatste kunnen we wat doen. Angelina Jolie heeft hieraan met haar openbaarmaking al een belangrijke bijdrage geleverd. En ze pleit er ook nog voor dat alle vrouwen, ongeacht hun middelen en achtergrond, toegang moeten krijgen tot genetisch onderzoek en levensreddende preventieve behandelingen. Haar bekendheid en populariteit maakt dat al haar boodschappen serieus genomen en breed besproken worden. Dat helpt enorm.

Ik heb nog een idee. Ik stel voor de nare term borstamputatie meteen maar in te ruilen voor het neutralere borstvervanging. Immers, ook met taal kunnen we veranderingen ondersteunen en zelfs teweegbrengen. Zo speelt communicatie in verschillende vormen een doorslaggevende rol, ook bij het doorbreken van taboes.

Noelle Aarts bijzonder hoogleraar strategische communicatie (Logeion-leerstoel)

Deze column stond in Logeion-magazine #C5 van juni 2013.