Boekrecensie: De logica van de lappendeken
Complexe (maatschappelijke) vraagstukken leiden tot ongemak, omdat ze tegelijkertijd van iedereen en van niemand zijn. We zien het bijvoorbeeld bij de energietransitie, de hervorming van de landbouw en op de woningmarkt.
De strekking van dit veranderboek is dat er meer kan dan we denken. En dat je – ook en juist bij grote en meeslepende vraagstukken – niet aan de zijlijn hoeft te staan, ook al gaan die vraagstukken ieders macht en verstand te boven.
Hans Vermaak: De logica van de lappendeken. Boom Uitgevers, 352 pagina's
Wie is er niet opgeleid met plannen maken vol volgtijdelijke benaderingen en pogingen te beheersen? Je doet jezelf en anderen tekort, is de boodschap van veranderadviseur Hans
Vermaak. Die naast het klassieke denken in termen van een boom (ordening, rationaliteit en hiërarchie) de metafoor van het rizoom aanhaalt: grillige, onzichtbare netwerken die alle kanten uitgaan. En de zwerm: ontdek net als bij vogels de patronen om verantwoordelijkheid te nemen en vindingrijk ergens naar toe te bewegen. Complexe opgaven: ieder vak heeft ermee te maken en overal zie je praktijken om van denken naar doen te komen.
Vermaak. Die naast het klassieke denken in termen van een boom (ordening, rationaliteit en hiërarchie) de metafoor van het rizoom aanhaalt: grillige, onzichtbare netwerken die alle kanten uitgaan. En de zwerm: ontdek net als bij vogels de patronen om verantwoordelijkheid te nemen en vindingrijk ergens naar toe te bewegen. Complexe opgaven: ieder vak heeft ermee te maken en overal zie je praktijken om van denken naar doen te komen.
Wat dit boek razend relevant maakt, is dat Vermaak het ‘verbindingswerk’ vooral als professionele houding uitwerkt. Beschouwingen, voorbeelden en werkbladen helpen om te
schakelen van kleinschalige lokale initiatieven naar bredere vraagstukken en van de letter van de wet naar de geest. Zoals de wijze waarop de gemeente Amsterdam het Openbaarheidscentrum realiseerde, door verder te kijken dan de verplichting in de Wet open overheid: hoe ontwikkelen we vertrouwen in de democratie?
Vermaak speelt veel en graag met taal. Zoals hij ook bepleit terughoudend te zijn met zelfstandige naamwoorden. Liever werkwoorden. ‘Organisatie’ levert een andere dynamiek dan ‘organiseren’, en dat geldt voor communiceren ook (’daar hebben we toch communicatie voor?’).
Bekijk het boek 'De logica van de lappendeken' bij Managementboek
------
Deze recensie is ook gepubliceerd in vakblad C