Voorbeeldfunctie Grapperhaus belangrijk in coronacommunicatie
Er zijn grofweg twee geluiden die overheersen in het debat rondom minister Grapperhaus, die tijdens zijn bruiloft de coronamaatregelen aan zijn laars lapte. Het eerste is dat de autoriteit van de minister is aangetast. Een minister die mensen die tijdens een feestje thuis geen afstand houden met kracht ‘aso’s’ noemt en het vervolgens zelf ook doet, is dus zelf een aso. Hoe kun je dan van burgers verwachten dat ze het handhavingsbeleid respecteren en netjes hun bekeuringen betalen? Of van boa’s en politie dat ze het beleid uitvoeren?
Het tweede is begrip voor een privépersoon die op zijn bruiloft zijn dierbaren knuffelt en met hen op de foto gaat. Dat willen we allemaal wel, een arm om vrienden en familie heen leggen als er iets te vieren valt. Door alle emotie kan het zomaar gebeuren dat je vergeet om afstand te houden.
Ik heb de afgelopen dagen veel deskundigen gehoord die iets van deze kwestie vinden. Advocaten, die vinden dat de minister zelf een strafbeschikking moet aanvragen en er niet vanaf kan komen met een donatie van 800 euro aan het Rode Kruis. Ondernemers, die vinden dat de minister de boete van 4.000 euro, die de eigenaar van de horecagelegenheid waar de bruiloft gevierd werd ongetwijfeld gaat krijgen, maar uit eigen zak moet betalen. Politici, die vinden dat de minister moet vertrekken of dat de tijd rijp is voor lagere coronaboetes.
Het geluid van communicatieprofessionals mis ik in deze discussie. Zo is het belang van een voorbeeldfunctie bij gedragsbeïnvloeding, zoals die nodig is bij het bestrijden van de coronacrisis, onvoldoende geduid en toegelicht. De focus in het debat ligt op het handhavingsbeleid, omdat dat de portefeuille van deze minister is. Maar aan handhaving gaat inhoudelijk beleid vooraf. Zijn voorbeeldfunctie heeft daarom meer invloed dan alleen op de handhaving: namelijk op het gedrag van mensen die zich aan de coronamaatregelen moeten houden in zijn algemeenheid.