Column C#2 2013: Etmaal
Begin februari was ik in Rotterdam op het Etmaal van de Communicatiewetenschap. Op dit jaarlijkse event komen communicatiewetenschappers uit Nederland en Vlaanderen 24 uur bijeen om hun nieuwste studies te presenteren, te netwerken, links en rechts wat awards uit te delen en vooral ook te feesten.
De ervaring leert dat real life studies niet gemakkelijk worden geaccepteerd op het Etmaal. Al helemaal niet als daarbinnen gesprekken worden geanalyseerd. Komen zulke studies al de reviews door, dan stuiten ze vaak op onbegrip onder de toehoorders. Een collega die op een vorig Etmaal een case study presenteerde kreeg het advies de kwestie in een hypothese te gieten. Kon die vervolgens ‘echt’ worden onderzocht in het lab.
Wij kwalitatieve onderzoekers zitten op onze beurt niet zelden te geeuwen bij de monotone presentatie van een op zichzelf al slaapverwekkend experiment waarin iets als ‘de rol van emoties in tijden van crisis’ wordt onderzocht met behulp van ingewikkelde berekeningen die wij niet snappen.
In de communicatiewetenschap (en misschien ook in de rest van de communicatiepraktijk) is sprake van twee benaderingen die fundamenteel verschillen. In de ene benadering zoeken onderzoekers naar universele wetmatigheden: welke factoren bepalen (altijd en overal) dat mensen teveel eten? En hoe kunnen we die factoren ‘uitbannen’? In de andere benadering zijn ze juist geïnteresseerd in het unieke geval: hoe komt het dat sommige mensen het in deze dikmakende omgeving voor elkaar krijgen dun te blijven? Hoe gaan mensen om met hun omgeving en wat kunnen we daarvan leren?
In 2014 vindt het Etmaal in Wageningen plaats. Wagenings onderzoek is toegepast en start bij problemen zoals klimaatverandering, voedselzekerheid, de wereldwijde achteruitgang van de biodiversiteit. Complexe problemen die we niet vanuit één perspectief kunnen begrijpen. Vandaar dat er binnen de Wageningse communicatiewetenschap bestaansrecht is voor de verschillende onderzoeksbenaderingen. Voor een goed inzicht in ingewikkelde kwesties hebben we elkaar simpelweg nodig. Op het volgende Etmaal vinden we hopelijk iets terug van deze diversiteit. U als professional bent dan welkom om te beoordelen of dat dan ook werkelijk tot interessante en relevante maatschappelijke inzichten leidt.
Noelle Aarts
bijzonder hoogleraar strategische communicatie (Logeion-leerstoel)
Deze column stond in Logeion-magazine #C2 van maart 2013.