Column C#3: Pratende hoofden
Vrouwen praten veel meer dan mannen, zo blijkt uit onderzoek. Waar mannen per dag genoeg hebben aan zo’n 7.000 woorden, gebruiken vrouwen er gemiddeld 20.000. Maar liefst drie keer zo veel. Vraag het een man, en hij zal beamen dat vrouwen bijzonder graag praten; vaak meer dan hem lief is.
Vreemd genoeg zijn in de media vooral de mannen aan het woord. DWDD is bijvoorbeeld zo’n mannenprogramma: 77 procent van de gasten is man en er is geen uitzending zonder mannelijke gasten. Vrouwen, zo wordt dan gezegd, zijn op televisie gewoon minder leuk. Ze voelen zich minder op hun gemak en komen dan ook niet zo goed uit de verf. Volgens politicologe Debby Appel zijn er andere dingen aan de hand. Het ligt vooral aan de door en door mannelijke manier van gespreksvoering. Presentatoren als Matthijs van Nieuwkerk, Jeroen Pauw en Paul Witteman voeren geen gesprekken, ze gaan de strijd aan met hun gasten: het gaat erom wie er wint. Dat vinden mannen, aldus Appel, leuk: discussie, debat, polemiek.
Communicatiewetenschapper Deborah Tannen zegt dat de meeste mannen die strijd graag aangaan, omdat zij sowieso communiceren met als doel de hiërarchie te bepalen: wie is de koning? Vrouwen hebben veel minder die neiging, want die zijn volgens Tannen eerder op zoek naar samenspraak, dialoog. Dan ga je geen strijd aan, dan ga je eerder op zoek naar herkenning: waar vinden we elkaar? De insteek van het gesprek is dan heel anders: in plaats van zoeken naar momenten om te kunnen scoren, probeer je de diepere achtergronden en beweegredenen van je gesprekspartner te doorgronden. En is er een zekere bereidheid om het eigen standpunt nog eens kritisch te herzien.
Het gaat mij niet om de mannen of de vrouwen. Ik kijk ook naar voetbal, maar ik zou graag een meer onderzoekende houding zien; op televisie en daarbuiten. Ontdekken van wat de ander beweegt, levert misschien wel net zo veel voldoening op als het winnen van een wedstrijd.
Noelle Aarts Bijzonder hoogleraar strategische communicatie (Logeion-Leerstoel)
Deze column stond in Logeion-magazine #C3 van april 2012.