Burgerparticipatie: wat is jouw rol als communicatieprofessional?’
Burgerparticipatie is hot. Van burgerforum tot uitdaagrecht en van groenbeheer tot klimaatbeleid. De mondige burger is niet meer weg te denken. Terecht, maar hoe ga je daar als professional in het publieke domein mee om? Welke rol pak je? Remmert van Haaften en Frithjof de Haan van de Maatschap voor Communicatie begeleiden samen diverse participatietrajecten in het publieke domein. In het webinar 'Ik betrek' op 6 juli vertellen ze alles over burgerparticipatie, maar wij voelden hen alvast aan de tand.
Waarom wordt burgerparticipatie steeds belangrijker – of hotter - volgens jullie? Welke ontwikkelingen dragen daaraan bij?
Remmert en Frithjof: “De burger wordt steeds mondiger en eist – terecht – een plek aan tafel op. Mensen willen niet meer dat er óver hen wordt besloten, maar willen zelf onderdeel zijn van de oplossing. Ook overheden snappen dat steeds beter, getuige bijvoorbeeld het grote belang dat de Omgevingswet hecht aan participatie.”
Is de burger echt mondiger geworden of is de mondigheid van burgers zichtbaarder? Of: zijn de overheidsinstanties beter gaan luisteren naar de burgers?
Remmert en Frithjof: “Beide is waar. Burgers zijn als gevolg van ontzuiling en individualisering mondiger geworden en ontwikkelingen als sociale media hebben dat tegelijkertijd ook zichtbaarder gemaakt. Overheden doen hun best om aan te sluiten bij die realiteit, maar worstelen daar ook nog mee. Online participatie biedt volop kansen om nieuwe groepen te betrekken.”
Welke rol heb je als communicatieprofessional in burgerparticipatie?
Remmert en Frithjof: “Als communicatieprofessional ben je bij uitstek in de positie om beslissers in jouw organisatie te overtuigen van het belang van participatie. Bovendien heb je de expertise om de dialoog met de omgeving op een goede manier vorm te geven. Dat betekent dat je in een vroeg stadium aan tafel moet zitten om je invloed te laten gelden.”
Op 6 juli geven jullie het webinar ‘Ik betrek!’. Wat kunnen we verwachten tijdens het webinar?
Remmert en Frithjof: “We nemen de deelnemers in vogelvlucht mee langs de belangrijkste ontwikkelingen op het gebied van participatie, bespreken de belangrijkste vormen van participatie en gaan in op de vraag waarvoor je het kunt inzetten en hoe je dat dan doet. Daarbij staan we uiteraard ook stil bij online participatie, dat een grote vlucht heeft genomen door de coronacrisis.”
In het webinar gaan jullie in op de uitgangspunten, aanpak instrumenten en cases. Welk uitgangspunt verliezen jullie zelf nooit uit het oog?
Remmert en Frithjof: “Voor ons is nieuwsgierigheid verreweg het belangrijkste uitgangspunt bij participatie. Zonder oprechte interesse in wat de ander te vertellen heeft wordt het niks. De precieze participatievorm is daar wat ons betreft zelfs ondergeschikt aan.”
Kun je een succesvolle case als voorbeeld geven?
Remmert en Frithjof: “Een mooi voorbeeld dat ons bijstaat is een participatietraject rond het aardgasvrij maken van een gemeente. Een felle tegenstander zei op het einde van dat traject: ‘Ik ben het er nog steeds niet mee eens, maar voel me wel gehoord.’ Dat is wat een zorgvuldig participatieproces kan doen.”
En wat is de meest bijzondere ervaring (of uitkomst) die je door middel van burgerparticipatie hebt meegemaakt?
Remmert en Frithjof: “Een bijzondere ervaring van ons was een bijeenkomst met de activisten – of strijders zoals ze zichzelf noemen – rond de Oostvaardersplassen. Iedereen was enorm zenuwachtig voor die bijeenkomst, maar uiteindelijk werd het een heel goed gesprek. Dat bewijst maar weer eens dat dialoog het beste middel is om polarisatie te doorbreken.”