Logo Zoeken

'Online onderwijs is veel intensiever en vergt een andere discipline, maar de resultaten zijn er wel'

16 april 2020André Manning

In onze serie Logeion-leden aan het werk komen deze keer Frank Buskermolen en Ruben van der Weijden aan het woord. Bij de Hogeschool Utrecht (HU) is binnen het Instituut voor Communicatie Frank instituutsdirecteur en Ruben opleidingsmanager. De hogeschool moest net zoals alle andere onderwijsinstellingen van de ene op de andere dag online onderwijs geven. We zijn erg benieuwd hoe deze overschakeling ging en hoe het nu ondertussen gaat.

Student leerling online laptop 705x220.jpg

Jullie onderwijs vindt nu ineens op een andere manier plaats: online. Hoe organiseerden jullie dat bij HU zo snel?
"We hadden de mazzel dat we al over de techniek om over te stappen naar online beschikten, namelijk ons online CANVAS-onderwijsplatform en aanvullende programma’s. We hebben alleen de technologie ons nog meer eigen moeten maken. Een aantal docenten waren hier sowieso al mee bezig en die hebben de andere docenten meegenomen en hun ervaringen gedeeld. Het uitgangspunt is HU-breed geweest om zoveel mogelijk de onderwijsplanning die er lag te volgen, met oog voor de intensiteit voor studenten en docenten. Daarnaast bood en biedt de HU ondersteuning via de stafdiensten. Het grootste probleem is de toetsen. Die zijn moeilijker online te maken gegeven de exameneisen en zijn om die reden door veel opleidingen in eerste instantie verzet. Uiteindelijk zijn veel multiplechoicetoetsen en protocollen toch slim omgevormd. Voor de opleiding Communicatie was dit niet nodig, omdat we alleen maar beoordelen door middel van assessments. Een van de leden van het managementteam heeft vrijwel meteen nadat bekend werd dat we online moesten gaan werken, in overleg met de examencommissie, een protocol Online afname assessments geschreven. Dit protocol is vervolgens vertaald naar een studentenhandleiding, waardoor we binnen een week verder konden met de afname van assessments. Voor meer opleidingen is dit protocol een inspiratiebron gebleken. Er zijn sowieso veel Q&A-overzichten gemaakt om vragen, ideeën en maatregelen uit te wisselen."

Zijn er dingen waar jullie tegenaan zijn gelopen bij het online organiseren van lesgeven waarvan je denkt dat hadden we kunnen voorkomen?
"Online lesgeven is veel intensiever dan offline lesgeven. Dit hebben we onderschat. In eerste instantie hebben we al ons onderwijs online gemaakt. Toen bleek dat daardoor de workload van de docenten te hoog werd, zijn we gaan afschalen. Dat betekent dat we nu minder lesgeven online dan we offline normaal gesproken deden. 'Kunnen voorkomen' is in deze unieke situatie lastig te beoordelen. Natuurlijk hadden onze online onderwijstools nog smarter kunnen zijn, maar dat is ook een kwestie van keuzes maken in de doorontwikkeling en van de vraag en aanbod in een 'normale' onderwijssituatie."

Hoe is de feedback van docenten en studenten op deze nieuwe manier van lesgeven en natuurlijk ook toetsen?
"Zowel docenten als studenten zijn gegeven de omstandigheden tevreden. Veruit de meeste studenten waarderen het feit dat we ons best doen om veel door te laten lopen. Het is veel intensiever en het vergt een andere discipline (bijvoorbeeld steeds weer je geluid op mute zetten), maar de resultaten zijn er wel. Overigens maakt de ingrijpende coronacrisis en de vele verhalen van studenten en docenten het wel mentaal veel zwaarder om te werken. Wat betreft de toetsing en examinering: de genoemde assessments, ook voor het afstuderen, gaat zonder problemen."

Als alles straks voorbij is, wellicht in het volgende studiejaar, zijn er dan aspecten die permanent zijn veranderd? Word online lesgeven bijvoorbeeld standaard onderdeel van jullie aanbod?
"Zeker, op een aantal fronten zullen we verschuivingen gaan zien. De vraag van studenten en partners zal deels veranderen in de manier van onderwijs verzorgen en samenwerken. En niet te vergeten staan veel van onze bedrijvenpartners op een andere plek, in een andere economische situatie. Dat heeft bijvoorbeeld invloed op projecten, op stages en afstudeerprojecten. We zullen, zo vermoeden we nu, meer online onderwijs gaan aanbieden. Met name de leerteams van studenten die bijvoorbeeld stage lopen, kunnen online plaatsvinden. Dat merken we nu. De kwaliteit van de leerteams boet immers niet in. Voor onze korte cursussen is de impact ook groot voor de korte termijn. Daar waren we vanaf vorig jaar ook al de ondersteunende online omgeving aan het professionaliseren. Tegelijkertijd wordt bij onze post-initiële communicatiecursussen het face-to-facecontact begrijpelijk als onmisbaar beschouwd."