Logo Zoeken

Wij weten Raad voor de Communicatie!

7 augustus 2019Rob Visser

Waarom is er naast de Raad voor de Journalistiek en de Reclame Code Commissie geen Raad voor de Communicatie? Een orgaan dat met gezag de kwaliteit van ons werk beoordeelt is nodig voor verdere professionalisering en voor de maatschappelijke verantwoordelijkheid waarmee ons vak wordt uitgeoefend. En er is ook een economisch belang.

Voorzittershamer 705x220.jpg

Slim of dom?
Iedereen die oplet ziet dat overheden en bedrijven onzorgvuldig omgaan met hun doelgroepen. Soms worden ze ten onrechte daarvan beschuldigd, maar wie pleit ze vrij? Het kan gaan om belangen van burgers, maar ook van klanten, medewerkers, andere stakeholders en/of hun partners en kinderen. Om targets te halen, een imago op te poetsen of gewoon uit scoringsdrift worden boodschappen bedacht die klokkenluiders belasteren, consumenten misleiden en kiezers bang maken. Het lijkt slim, maar is het dat ook? Wancommunicatie leidt op langere termijn vooral tot ontwrichting en onbehagen, stelt bijvoorbeeld columnist Bas Heijne.

De verantwoordelijkheid van ons vakgebied
Voormalig ombudsman Alex Brenninkmeijer betoogt dat bij veel organisaties de eigen (materiële) belangen op de korte termijn prevaleren boven algemene belangen en het eigen belang op iets langere termijn. Volgens onderzoek van FNV Overheid ervaart een op de zes ambtenaren druk van de werkgever tot niet-integer handelen. Gezien de rol van ons vakgebied bepleitte vakgenoot Hans Siepel in het AD een vredesoffensief in taal en communicatie. Hij zegt dat het vak een zware verantwoordelijkheid draagt voor maatschappelijk ongemak en ontevredenheid, maar daarop zelden wordt aangesproken.

Oprichting Raad voor de Communicatie
Kort na verschijning van dit laatste artikel, was ik aanwezig bij de Vakimpuls Ethiek in het nieuwe medialandschap, die door Logeion werd georganiseerd met media-ethicus Huub Evers. Een belangrijke conclusie van deze bijeenkomst: de oprichting van een Raad voor de Communicatie is zeer gewenst. Ik heb het genoegen gehad mijn ideeën hierover met Evers te mogen bespreken.

Hoe gaan organisaties leren?
Een duidelijke en zorgvuldige uitspraak van de Raad genereert publieke druk zodat organisaties  iets gaan leren. Gevolg daarvan zou bijvoorbeeld kunnen zijn dat eindelijk het communicatiecircus rond de aardbevingen in Groningen gaat over de behoeftes van gedupeerden, dus niet over steeds nieuwe onderdelen van een zinloos bureaucratisch apparaat.

Realisme en vertrouwen
De richting van de publieke druk moet natuurlijk weloverwogen zijn, dus niet afkomstig van een hitsige journalist of een doortrapte populist. Daarvoor is nodig dat leden van de Raad deskundig zijn rond de professionele kant van communicatie, de commerciële kant (toegevoegde waarde voor de opdrachtgever) en de ethisch-maatschappelijke kant. Het oordeel van de Raad gaat over een of meer van deze vragen:

  • is het communicatiedoel realistisch gekozen en heeft de communicatieprofessional voldoende inspanningen gedaan om het te realiseren?
  • kan de doelgroep erop vertrouwen correct, compleet en concreet te zijn geïnformeerd?
  • worden belangen van anderen door de boodschap niet onnodig geschaad? 

College van referenten
Rond de Raad fungeert een college van referenten die hebben aangetoond te kunnen omgaan met deze drie aspecten en die gezamenlijk deskundig zijn in een breed scala aan branches, media en soorten organisaties. Zij reflecteren intern op de tussenrapportages op weg naar een uitspraak. Terwijl de leden van de Raad buiten de publiciteit blijven (er is één woordvoerder die als persrechter uitspraken toelicht) kunnen de referenten optreden als deskundige voor de media.

Waarom is er zelden een communicatieprofessional in de media?
De toenemende publiciteit voor ons vakgebied komt de reputatie, de nieuwswaarde en de economische waarde van het vak ten goede. Want het is toch wel heel vreemd dat we naast experts in retail, marketing, vliegtuigrampen of klimaatverandering zelden een communicatieprofessional zien die in de media commentaar geeft op actuele communicatievraagstukken.

Menige mijlpaal
Laten we nieuwe stappen zetten naar verdere professionalisering van ons vak en elkaar publiciteit gunnen, zelfs de concurrentie. Als degene die dingt naar dezelfde opdracht (of functie) morgen in de media verschijnt, neemt de kans toe dat je volgende week zelf aan de beurt bent. Zo plaatst de Raad voor de Communicatie mijlpalen voor het vak en voor menige loopbaan. Een mooie win-winsituatie.

Wil je meepraten over dit onderwerp? Ga naar www.logeionline.nl en naar het onderdeel 'Vragen & ideeën'. Zoek daar naar het onderwerp: Raad voor de Communicatie.

Over de auteur: Rob Visser schrijft regelmatig blogs voor Logeion en is expert geloofwaardig communiceren bij CommuniCadans. Hij heeft een fascinatie voor het kweken van loyaliteit bij medewerkers, klanten en anderen op basis van een geloofwaardige organisatiecultuur.