Bestemming Omgevingswet
Voor veel communicatieprofessionals is de Omgevingswet die in 2021 van kracht wordt nog een relatief onbekend terrein. Daarom organiseerden Logeion, gemeente Rotterdam, Ministerie van BZK (programma Aan de slag met de Omgevingswet) met medewerking van VNG op 4 juli gezamenlijk het ‘Praktijkcongres Omgevingswet voor communicatieprofessionals’. Het thema van deze dag in Rotterdam was ‘op ontdekkingsreis naar de Omgevingswet’. Bij aankomst kregen de ruim 200 deelnemers hun paspoort, wat markeerde dat hun reis naar 1 januari 2021 echt begonnen is.
De reis start
In het plenaire gedeelte gaven drie sprekers vanuit hun eigen perspectief duiding aan de communicatieve opgave die de Omgevingswet met zich mee brengt. Carola de Vree (hoofd communicatie Rotterdam) deed dit vanuit het perspectief van bewoners. Hoe betrek je iedereen bij participatie en hoe richt je dit proces zo goed mogelijk in? Arjan Nijenhuis (MT-lid/ relatiemanager Omgevingswet BZK) en Guido Rijnja (adviseur communicatiebeleid RVD) keken weer door een andere bril naar de veranderende rol van communicatieadviseurs. Zo vergeleek Nijenhuis communicatieadviseurs met dolfijnen, altijd gericht op samenwerking. Intern en extern samenwerken is wat hem betreft de kern van de Omgevingswet. Rijnja benadrukte drie uitgangspunten, van belang als je wil werken in de geest van de Omgevingswet: denken in rollen (overheid, mensen en hun omgeving), drijfveren (mensen willen merken dat de overheid ‘in control’ is) en dilemma’s (hoe maken we als overheid contact).
Dagvoorzitter Eric Vink (themagroep Omgevingswet van Logeion) legde de zaal een aantal vragen voor, om de kennis over de Omgevingswet te testen en de opvattingen te peilen. Zo dacht een ruime meerderheid dat de Omgevingswet kan helpen om het vertrouwen in de overheid te vergroten. Vrijwel alle aanwezigen zien een rol voor de communicatieadviseur bij het ontwikkelen van een communicatie- en participatiestrategie en het regisseren van alle daaraan verbonden activiteiten.
Workshops
De deelnemers vervolgden hun reis door een keuze te maken uit bijna 20 verschillende sessies variërend van ‘De Omgevingswet: wat is het?’ tot ‘Communicatieprocessen en de Nationale Omgevingsvisie’. Ook waren er veel voorbeelden uit de praktijk, zoals de Luistervinken-aanpak in de gemeente Raalte, de invoering van de Omgevingswet in de Leidse regio Zuidwest en samenwerken aan Omgevingsvisie in de Utrechtse wijk Lunetten. Alle sessies hadden als uitgangspunt het perspectief van de communicatieadviseur.
Uiteraard waren er na afloop reacties op de workshops, zoals ‘de meeste workshops waren interessant’ of ‘ik miste wat achtergrond’. Dat gold ook voor het aantal workshops: deelnemers vonden het moeilijk kiezen uit het ruime aanbod. Overtuigend was in ieder geval dat de aanwezigen uitkijken naar een vervolg op deze dag. Uit de evaluatie blijkt de behoefte aan verdere verdieping verdeeld over (hoofd)thema’s zoals: de veranderopgave, communicatie bij transitie en leren van elkaar. Centraal daarin zouden de rol van de communicatieadviseur en die van de overheid kunnen staan: ‘hoe beoordeel je als overheid participatie, georganiseerd door initiatiefnemers?’
Investeren in netwerken
Gedurende de dag werden volop contacten gelegd voor toekomstige samenwerking. Daar is veel behoefte aan: samen opwerken en het uitwisselen van best (en ‘worst’!) practices. ‘Blijf investeren in het onderling kennismaken van de aanwezigen’, was een van de tips vanuit de evaluatie. Werk aan de winkel dus voor de samenwerkende partners van dit inspirerende praktijkcongres.