Finalist Galjaardprijs aan het woord: 'Even een ommetje maken en met ‘Ik teken voor 80’ thuiskomen'
Zoals we zo vaak doen. Een ommetje maken en nieuwe plannen bespreken. Zomer 2017. Flip van Willigenen (directeur 1Twente) en ik hebben ’t dan al over de gemeenteraadsverkiezingen in maart 2018. ’t Is toch eigenlijk een schande dat slechts 43 procent van de kiezers in onze stad hun stem uitbrachten. ’t Zou minimaal 80 procent moeten zijn, grapten we overmoedig. Het project ‘Ik teken voor 80’ werd op dat moment geboren.
Waarom zetten we onze kanalen niet in om democratische processen in onze stad te ondersteunen en de legitimiteit van een stadsbestuur overeind te houden? De vraag stellen is ‘m beantwoorden. Zeker toen we in gesprek raakten met locogriffier Jeroen Heuvel, verantwoordelijk voor de opkomstbevordering, die ons aanmoedigde de handschoen samen met hem op te pakken. Alzo geschiedde. We besloten er een gezamenlijke inspanning van te maken met behoud van onze onafhankelijkheid, we maakten afspraken over financiering en inzet van onze mediakracht op al onze kanalen.
‘Ik teken voor 80’ startte meteen na de zomervakantie, zodat we ruimschoots de tijd hadden om de begrippen in onze campagne te laden. Uiteindelijk ging het om opkomstbevordering en dus ook om herstel van vertrouwen tussen politiek en stadsbewoners. "Waarom zou je je stem uitbrengen als de gemeente en politiek je vier jaar lang niet ziet staan?", was de veelgehoorde klacht. Het was van meet af aan duidelijk dat we de ‘boodschappen’ bij de stadsgenoten in de wijk moesten ophalen. Geen vergaderingen, niet van achter het bureau, maar de wijk in met verslaggevers die luisteren naar de verhalen van de wijk- en straatbewoners. Al die gesprekken legden we vast en maakten daarover artikelen in de krant, reportages op televisie en radio en plaatsten al onze content online opdat elke Enschedeër weet kon hebben van ‘Ik teken voor 80’.
We hebben natuurlijk wel enige ervaring met het in beweging zetten van processen in de stad. Sinds drie jaar werken het regionaal dagblad TC Tubantia en de lokale omroep 1 Twente Enschede samen in de 'Newsroom' waardoor alle mediakanalen van print tot televisie ingezet kunnen worden voor de verspreiding van nieuws, achtergronden en duiding. Zo pakten we wateroverlast, duurzaamheid en de vuurwerkproblematiek in Enschede al eens op. De gezamenlijke kracht van beide mediaorganisaties bleek zo groot dat bewoners en stadsbestuur in beweging kwamen en oplossingen voor de problematiek bedachten.
In ‘Ik teken voor 80’ kwam alles bij elkaar. Flip en ik verbaasden ons over de plotselinge betrokkenheid van de stadsbewoners. Ze vertelden honderduit, waren trots op hun wijk, hadden vragen, stelden verbeteringen voor en kwamen uiteindelijk in beweging. We stelden een top 15 samen van wijkverbeteringen, van initiatieven en zaken die de inwoners raakten en confronteerden de politici met het boodschappenlijstje van de bevolking. We trokken en duwden om ook die in beweging te krijgen, omdat in eerste instantie bleek dat een aantal raadsleden en stadsbestuur ons project het liefst vanaf de zijlijn wilden volgen. Maar het moet gezegd, dankzij ook de inspanning van griffie en afdeling Communicatie van de gemeente Enschede, deed iedereen mee.
Dat was niet het enige. Andere partijen haakten aan. Zo kwam Tim Beumers van ‘Vraag het aan Tim’ op bezoek, specialist in het bereiken van jongeren. De gemeente huurde hem in zodat hij zich een slag in de rondte kon werken om die doelgroep te bereiken. Dat lukte wonderwel. Een technisch bureau vroeg zich af of we trek hadden in een mobiele stemwijzer. Natuurlijk hadden we dat. Enschedeërs kregen de gelegenheid om via hun mobieltje al vooraf te stemmen. Niet officieel natuurlijk, maar we konden de duizenden stemmen wel gebruiken als exitpoll. We toonden aan dat ook dat instrument bruikbaar was om mensen naar de stembus te lokken. We konden het resultaat nauwelijks geloven. Onze poll bleek vele malen nauwkeuriger dan die van de NOS. Vanaf februari 2018 kantelde, ook tot onze verbazing, het project. Waar eerst de krant leidend was in de verspreiding van de verhalen grepen in februari de audio-visuele mediakanalen de macht. In onze studio confronteerden we de deelnemende partijen met onze top 15. Niet door debatten te voeren, maar door samen in gesprek te gaan waardoor duidelijk werd waar elke partij stond en er gelegenheid ontstond de raadsleden aan de bevolking voor te stellen. Die was trouwens uitgenodigd de gesprekken bij te wonen en mee te praten.
De gesprekken werden op televisie uitgezonden, konden via de livestreams op Facebook rechtstreeks worden gevolgd en verslagen van de vele avonden verschenen ’s morgens in de krant. Kortom: niemand in Enschede ontkwam aan onze inspanningen. Natuurlijk organiseerden we nog een gezamenlijke debatavond in ons debatcentrum en zonden die weer live uit, waren we actief op de verkiezingsdag en becommentarieerden we live de resultaten, maar toen was het werk al gedaan. De resultaten spraken aan: we ‘scoorden’ een hogere opkomst die liefst 16,5 procent hoger lag dan vier jaar daarvoor en die voor Enschede een trendbreuk betekende. Eentje met gevolgen: de nieuwe gemeenteraad gebruikt ‘Ik teken voor 80’ als uitgangspunt voor het 'Enschede Akkoord' waarin het erom gaat om samen met de bewoners naar goede oplossingen voor problemen in de stad te zoeken. De stad sprak. De politiek reageerde. Prachtig!
Finalist Galjaardprijs 2018
Deze blog is geschreven door Henk ten Harkel, chef redactie Enschede/Haaksbergen/Achterhoek bij het regionaal dagblad 'De Twentsche Courant Tubantia'. Het project 'Ik teken voor 80!' is een samenwerking van 1Twente, TC Tubantia en de gemeente Enschede. Het is een van de vijf finalisten voor de Galjaardprijs 2018. De winnaar wordt bekendgemaakt tijdens de Galjaarddag 2018 op 1 november. Ga voor meer informatie en aanmelden naar www.galjaarddag.nl.