Insteek tv-programma WNL Haagse Lobby past in de vorige eeuw
Vrijdagavond 9 september was de eerste televisie-uitzending van WNL Haagse Lobby, gepresenteerd door Rick Nieman. Het onderwerp van de uitzending was de belangenbehartiging rond de nieuwe Kansspelwet, een langdurig politiek dossier met vele tegengestelde meningen en belangen. En laat ik met een compliment beginnen. WNL is er redelijk goed in geslaagd een overzicht te bieden van de voors en tegens van deze wet en bracht enkele spelers (politici en lobbyisten) en hun inhoudelijke argumenten op dit dossier goed in beeld. WNL Haagse Lobby op TV weet, net als in de radio-uitzendingen, ingewikkelder onderwerpen toegankelijk te maken en dat kan niet genoeg gebeuren. Teleurstellend was echter voor mij de manier waarop Nieman in de uitzending probeerde het lobby vak of zo je wilt public affairs vak te belichten.
Zijn insteek was er één die mogelijk nog een beetje paste in de vorige eeuw. Nieman probeerde een beeld te schetsen van een lobby omgeven door veel geld, luxe etentjes, achterkamertjes en gewichtigdoenerij. De enige die aan dat beeld bijdroeg was echter Nieman zelf. Een paar voorbeelden: Tweede Kamerlid Mei Li Vos werd gevraagd naar de etentjes, die leken haar behoorlijk saai maar ze had ze ook niet gehad met lobbyisten rond de kansspelwet. Bert Bakker werd voor zijn interview gesitueerd in het prachtige Hotel Des Indes waarover Nieman probeerde duidelijk te maken dat in dat glamourous gebouw veel lobby gesprekken plaatsvinden. Bakker vertelde hem echter dat hij daar zelden kwam. En dan de vreemde scene in het Tweede Kamer gebouw over het pasje dat je volgens Nieman als lobbyist zeker moet hebben. Dat is in deze moderne tijd echt baarlijke nonsens, maar hielp de presentator wellicht zelf aan de boodschapdie hij kwijt wilde: de lobby is exclusief en duister. Gelukkig zette Mei Li Vos al tijdens de uitzending op Twitter het rare beeld dat over ACTAL voorzitter Jan ten Hoopen werd neergezet recht, die tijdens de opnamen toevallig bij haar langskwam. Een blundertje van de eindredactie? Een goed punt dat Vos ook maakte was dat ze zelf ook op zoek was gegaan naar stakeholders zoals de verslavingszorg, die haar uit zichzelf niet benaderden. Tweede Kamerleden weten immers heel goed met wie ze spreken en met wie ze nog spreken moeten om uiteindelijk een goed besluit te kunnen nemen.
De echte wereld van de lobbyisten, meneer Nieman, is van openbare vergaderingen, het lezen en interpreteren van vele stukken, het volgen van debatten, het voeren van vele gesprekken bij een gewone kop koffie of eenvoudige lunch en vele werkbezoeken. Een wereld van het vinden van compromissen en van samenwerking met vele stakeholders. Daar is maar heel weinig geheimzinnigs aan. Ik begrijp best dat dat een te saai en degelijk beeld is voor een televisieprogramma, maar dát is nu juist wel het interessante. Wat ik in de uitzending niet zag is: die tien jaar dat deze lobby duurde, wat deden de lobbyisten in die tijd? Waarom moest het zo lang duren?
En dan kom ik op een laatste punt. Veruit de meeste public affairs professionals werken niet bij public affairs adviesbureaus maar zijn in dienst van een koepelorganisatie, een bedrijf, een overheidsorganisatie of NGO. Regelmatig wordt door hen de hulp ingeroepen van een public affairs adviesbureau, maar de lobby doen organisaties na het ingewonnen advies veelal zelf.
Mijn advies aan WNL Haagse Lobby? Dit was een eerste uitzending. Ga door met het maken van deze programma’s. Zet de presentator en zijn mening iets meer op de achtergrond en verdiep je meer in het echte lobbyvak en lobbyproces. Of verander de titel van het programma.