Blog Galjaarddag: Je weet het wel, maar je doet het niet
Vandaag heb ik een rood hoofd. Komt door de zon van dit weekend. Smeren is beter, dat weet ik wel, maar ach… die eerste zon… Zo gaat het ieder jaar. Er is zon; ik ga erin. Automatisch gedrag heet dat. Maar liefst 90% van ons gedrag is automatisch gedrag. Mocht je denken dat je een vrije wil hebt? Dat je zelfstandig een keuze kunt maken? Vergeet het maar. Als er nootjes voor je neus staan eet je ze lekker op; als de zon schijnt ga je erin zitten, zonder je in te smeren. Je weet wel beter… maar je doet het niet.
Hoe komt dat nou? Vasthouden aan verkeerd gedrag? Denise de Ridder, gedragspsycholoog, onderzoekt waarom mensen dat doen. Waarom weten mensen wel wat ze willen (gezond eten, insmeren) maar 'vergeten' ze dat op de korte termijn? Denise onderzoekt ook welke factoren van belang zijn bij die keuzeprocessen: hoe laat je mensen écht doen wat ze zich voornemen?
Wilskracht, daar komt het op aan! Of niet?
Overal kun je lezen dat als je je maar focust, als je veel oefent (10.000 vlieguren!) en gedisciplineerd werkt, dat je dan resultaat kunt behalen. We geloven daar allemaal in. Kiezen voor ander gedrag, ook daar heb je wilskracht voor nodig. Lukt het jou niet om te bereiken wat je wilt: jammer, tandje wilskracht erbij. Gewoon oefenen. En om zes uur opstaan. Dan kom je er wel. Of niet?
In het SelfRegulation Lab is wilskracht onderwerp van onderzoek. En, verrassing: er blijkt dat je wilskracht niet teveel moet inzetten. Mensen die het 'juiste' gedrag vertonen, blijken juist vaak minder wilskracht nodig te hebben. Zij doen juist allerlei dingen op routine. Hebben een afspraak met zichzelf: géén nootjes! Altijd zonnebrand! Zit een klusje in jouw routine, dan kost het je geen moeite. Wilskracht oefenen kan wel. Doe kleine vervelende dingetjes met regelmaat, dan train je je wil. Maar beter is nieuwe routines opbouwen. Dan – en dat is het punt – hoef je er straks niet meer over na te denken. Het geheim van wilskracht is, dat je er dankzij routines geen beroep op hoeft te doen. Of je nu gezond wilt eten, insmeren voor zonnen, of opruimen, etc.
Routine dus. En meer.
Routine: dat is stap één. Kunnen we onszelf nog wat verder helpen? Is er nog iets dat ons naar de 'goede' keuze leidt? Jazeker kan dat. Denise de Ridder put uit tal van onderzoeken om menselijk gedrag te beïnvloeden. Zodat het niet hoeft te blijven bij de 'domme' huisarts die verwacht dat de patiënt ander gedrag vertoont, omdat hij zegt dat het moet. En succes ermee.
Mijn routine zit er nog niet helemaal in. Ik ben gisteren in de zon gaan zitten. Zonder zonnebrandcrème. En weer rood.
Benieuwd wat Denise de Ridder verder te vertellen heeft? Kom naar de Galjaarddag 2016 op 21 april