Logo Zoeken

Ons dilemma: ‘Op weg naar het einde’ of ‘Nader tot U’?

12 augustus 2015De redactie

Gerard Reve schreef ooit het meesterwerk ‘Nader tot U’. Dat boek beschouwde hij als de voortzetting en voltooiing van 'Op Weg Naar Het Einde'. Op onnavolgbare wijze weet Reve, inmiddels bekeerd tot het katholicisme, het aardse en het verhevene met elkaar te verbinden. Het werkveld van de communicatie bevindt zich op een Reviaans kruispunt. Dit klinkt filosofisch, maar de markt liegt niet. De behoefte aan draagvlak voor organisaties, merken en projecten groeit. Tegelijkertijd daalt de financiële en professionele waardering voor communicatiespecialisten. Welke keuze gaan we maken om deze trend te doorbreken?

Blog-algemeen.jpg

Op weg naar het einde

Als u in Nederland snel naam en faam wilt maken in de communicatie is er een optie die gegarandeerd succes biedt: publiceer een boek met modellen. Vanaf het moment van publicatie eet u nooit meer alleen; als een ware verlosser wordt u onthaald om elke avond, ergens in een zaaltje, het duistere pad dat communicatieprofessionals schijnbaar moeten gaan, te verlichten met uw onwrikbare inzichten. Minzaam glimlachend strooit u uw quasiwetenschappelijke theorieën rond en uw onderbuik neemt door de vele gratis diners al snel de omvang van die van een klassieke boeddha aan. U verzacht de schrijnende onzekerheid die communicatieprofessionals kwelt. Op zoek naar de universele waarheid die ons werkgebied (ik vermijd het woord vakgebied….) onderbouwt.

Methodische imperfectie

Lijders aan dit syndroom van methodische imperfectie in de communicatie kenmerken zich door langdurige metadiscussies over nut, noodzaak, toepasbaarheid en aanpasbaarheid van modellen. In die discussie komt de futiliteit van modellen in de communicatie al tot uiting: als je een model kunt of moet aanpassen, dan was het model - per definitie - al waardeloos. Of dacht u dat de meest complexe modellen uit de natuurkunde, de speciale en algemene relativiteitstheorieën van Einstein, konden worden aangepast naar eigen believen?

Naar binnen gekeerd
Zoals mensen met overgewicht van het ene modieuze dieet naar de andere afslankrage hoppen, zo springen communicatieprofessionals van de ene naar de andere quasiwetenschappelijke methodiek. Modellenfetisjisten maken daarbij een onbewuste keuze: ze sluiten zich binnen hun eigen vak op. Binnen de beperkte wetenschappelijke onderbouwing die er nu eenmaal is in de communicatie keren we ons steeds dieper naar binnen.

Nader tot U

Voor de zwaarlijvigen die verlichting zoeken is het antwoord al jaren bekend: minder eten en meer bewegen. Voor de communicado’s die verlichting zoeken, staat het antwoord ook al jaren voor hun neus. De klant. Voor beiden geldt echter: geen verlichting zonder inspanning!

Ik ben er ten diepste van overtuigd dat het in ons werkgebied belangrijker is om de situatie van de opdrachtgever goed te doorgronden, dan dat het noodzakelijk is om allerlei communicatiekunstjes toe te kunnen passen. De situatie van de opdrachtgever doorgronden betekent dat we diepgaand met hem bespreken hoe zijn markt eruit ziet, wat er leeft bij zijn klanten of in zijn organisatie, welke ontwikkelingen zijn project of product gaan doormaken. Daarbij moeten we het lef hebben om te laten zien waar de keizer geen kleren aan heeft door de onuitgesproken feedback te verwoorden. Pas dan zit communicatie op een sleutelfunctie, tussen projectleider of directie enerzijds en doelgroepen en markten anderzijds.

Doorgronden van de klant

De business is dus van primair belang, het werkgebied communicatie is van secundair belang. Dat we in staat zijn om complexe verhalen mooi te verwoorden, is een basisvaardigheid. Dat we nieuwe technieken of kanalen durven inzetten, is een vereiste vakmatige ontwikkeling. Daar gaat het niet om; het gaat om het doorgronden van de business of organisatie van een klant.

Ik heb twee voorbeelden om dit te onderbouwen. Vergelijk een communicatiemedewerker met een administratieve specialist. Beiden hebben een basisvaardigheid die we als een gegeven vooronderstellen. Dat een administratieve kracht een grootboek kan bijhouden geloven we echt wel. Het wordt pas interessant als hij in staat is om aan het management uit te leggen wat de financiële gevolgen van een investering op de toekomstige bedrijfsvoering zijn.

Een ander voorbeeld zit in het programma Top Gear, waar de presentatoren de taak op zich nemen om een reclame voor Volkswagen te maken. In hun briefing komt duidelijk tot uiting dat Volkswagen zijn klanten uitermate serieus neemt en pas bovenop de harde feiten een humoristische boventoon plaatst. Je ziet vervolgens beide ervaren autojournalisten worstelen om met een geloofwaardige commercial op de proppen te komen. Als je Volkswagen niet doorgrondt, kun je het verhaal niet vertellen.

Nieuwe inzichten en betere kansen
En daar schuilt de keuze die wij allen moeten maken: kiezen we voor onszelf of kiezen we voor de klant. ‘Op weg naar het einde’ of ‘Nader tot U’? Ik wil iedereen adviseren de modellenboeken maar eens te laten en eens een marktonderzoek of businessboek ter hand te nemen. Nieuwe inzichten en betere kansen in de markt zullen uw deel zijn.

Theo Koster

Principal consultant

Conclusion Communication

Bron: Conclusion Communication

Deze blog werd op 5 augustus 2015 ook geplaatst door Theo Koster op de website van Conclusion Communication.