'Make it so!'

Tijdens de sessie leverde de vraag ‘wat is communicatief leiderschap?’ een mooie lijst met aspecten op: verantwoordelijkheid, richting, visie, verbinden, gezag, vertrouwen, luisteren, ‘weten wat ze kunnen’, inspireren en mogelijk maken. De discussie over deze aspecten van communicatief leiderschap benadrukte een aspect dat eigenlijk niet zo zeer genoemd was, maar dat in deze groep als vanzelf in houding en gedrag naar voren kwam: communicatief leiderschap houdt in dat jij je eigen wil niet oplegt aan anderen maar rekening houdt met hun mening. Door in een discussie ruimte te laten voor tegengeluiden maar ook door met een groepgenoot samen te zoeken naar de oplossing voor haar probleem. 

Ik merkte na afloop van de How-to-Sessie dat ik zoals gewoonlijk weer veel stof tot nadenken had. Zo bleef de vraag ‘is een persoonlijke, bijna één-op-één relatie tussen leider en geleide noodzakelijk?’ door mijn hoofd dwarrelen. In de sessie was die relatie prettig aanwezig, maar is het een vanzelfsprekendheid dat een communicatief leider een dergelijke relatie heeft met de mensen die hem of haar volgen? Kan een leider van een grote organisatie dan nooit een communicatief leider zijn. Geschiedenis en fictie bieden gelukkig voorbeelden van communicatief leiderschap waar afstand geen probleem blijkt. Zo bleek koning Arthur reuzegoed in staat zijn visie over te dragen op zijn mensen en luisterde hij oprecht naar wat zij hem vertelden. Arthur was een verbinder pur sang die niet rustte voordat hij in Groot Brittanië vrede en voorspoed had gebracht voor al zijn onderdanen. Of hij met al die onderdanen contact had, waag ik te betwijfelen. Daarvoor was zijn koninkrijk te omvangrijk, de hierarchie iets te dwingend en de communicatiemiddelen bepaald beperkt (postduiven en ridders te paard zijn nu eenmaal niet te vergelijken met onze moderne middelen). In zijn rijk ging het pas mis, toen Arthur ophield om te checken of zijn idealen nog steeds leefden: de visie waarmee hij ooit mensen voor zijn idealen won, was belegen geworden. Bij leiderschap hoort dan ook, dat de leider durft toe te geven dat hij het even niet meer weet. In de sessie werden mooie voorbeelden gegeven van situaties waarin toegeven dat je iets niet weet leidde tot een positieve omslag in een proces. Arthur liet het helaas na. Een fictieve leider die het wel aandurfde is natuurlijk de onovertroffen Jean Luc Picard, kapitein van de Enterprise. Wat hem onderscheidde was zijn vermogen om vragen te stellen en te luisteren. En dan niet alleen naar rede maar ook naar gevoel en intuïtie. Zijn telepathische adviseur Deanna Troi vertelde hem aflevering na aflevering van Star Trek trouw hoe de ‘aliens’ zich voelden: kwaad, bedroefd, blij? Deanna wist het en Jean Luc luisterde naar haar. Als een waar leider hakte hij vervolgens de knoop door (voor de spanning in de serie was het natuurlijk wel zo leuk dat de andere bemanningsleden het nooit eens waren met de aanpak van Deanna) en nam een besluit. Onder het uitspreken van de woorden ‘make it so’ zette hij dan de actie in gang. Na meerdere series was Jean Luc niet alleen de leider maar ook een goede vriend van zijn naaste medewerkers. Ik vrees dat het gros van de bemanningsleden de man niet of nauwelijks te zien kreeg. Zijn gezag, visie en inspiratie bleken echter ook op afstand over te dragen. Een communicatief leider hoeft dus niet per se met al zijn medewerkers een persoonlijke relatie te hebben, het is wel zo fijn indien hij / zij dat heeft met zijn naaste medewerkers. Dat straalt vast en zeker door naar beneden. In vervolgseries en films bleken alle naaste officieren van Picard, nadat zij promotie hadden gemaakt, zich de stijl van Jean Luc eigen te hebben gemaakt. Ik ben er zeker van dat het communicatieve leiderschap bij de How-to-Sessie een zaadje heeft geplant waardoor de aanwezigen in hun eigen werk en leven communicatieve leiders kunnen zijn. ‘Make it so’.

Wil jij ook meedenken en meepraten over leiderschap in communicatie? De volgende bijeenkomst is op 3 maart a.s. en start om 17.30 uur.